Meer dan 2,4 miljard mensen ter wereld heeft geen toegang tot schoon water en hygiënische sanitaire voorzieningen. Bill Gates, Microsoft-oprichter, ziet het als zijn missie om een nieuw toilet uit te vinden.
In een interview met psycholoog Steven Pinker in The New York Times vertelt Gates dat zijn tijd als baas van Microsoft hem de ‘koppigheid’ heeft gegeven om ermee door te blijven gaan.
De grootste uitdaging is het gebrek aan water. In gebieden waar al weinig voorhanden is, werkt het averechts als je bij elk toiletbezoek een emmer water weggooit. Gates doneert daarom geld voor goedkope, waterloze toiletten die ontworpen zijn voor arme, stedelijke gebieden zonder betrouwbaar water.
“We willen het toilet opnieuw uitvinden, zodat er geen water meer doorgespoeld hoeft te worden – puur een chemisch proces. Dan kunnen Indiase steden zonder miljarden op hun bankrekening net zulke goede toiletten plaatsen als westerse steden.”
Het Amerikaanse gezondheidsinstituut Center for Disease Control (CDC) schat dat 88 procent van de doden door uitdroging – vaak als gevolg van diarree – toe te schrijven zijn aan onveilig water, gebrekkige hygiëne en inadequate sanitaire voorzieningen. AIDS, malaria en de mazelen kosten tezamen mínder doden onder kinderen tot vijf jaar oud.
De stichting Bill and Melinda Gates Foundation geeft miljoenen dollars aan teams die op zoek zijn naar een waterloos toilet. Om in aanmerking te komen voor de fondsen, moeten de ontwikkelaars een product bieden dat goedkoper is dan 5 cent per dag aan operationele kosten. Elektriciteit en stromend water zijn 'verboden'.
Het California Institute of Technologie bedacht in 2011 een toilet met een zonnecollector. De ontlastingen benutte het toilet om een elektrische reactor aan te drijven die weer waterstof produceerde.
De finalisten ontvingen 400.000 dollar om hun idee verder uit te werken. Gates gaf daarnaast 7 miljoen dollar aan twee professors van Duke University voor hun toilet-idee en schonk 3,7 miljoen aan hun universiteit voor een speciaal toegesneden 'Sanitation Technology Cluster'. Zeven jaar later staan er prototypes in arme buurten in India en in meerdere Afrikaanse landen. In Ghana bijvoorbeeld staat een nano-membraantoilet dat ook steun van Gates kreeg.